İçerik Başlıkları
Reddi Miras Nedir
Miras hukukunda, temel olarak hâkim olan külli halefiyet ilkesi, mirasın miras bırakanın vefatıyla birlikte mirasçılara derhal ve yasal olarak geçtiğini belirtir. Ayrıca, bu ilkenin bir sonucu olarak, miras bırakanın haklarıyla birlikte borçları da mirasçılara devredilir ve mirasçılar, bu borçlardan sadece tereke ile değil, aynı zamanda kendi malvarlıklarıyla da sorumlu tutulurlar. Bu nedenle, terekenin borçları karşılamadığı durumlarda, mirasçılar zor durumda kalabilirler. Bu durumu dikkate alan kanun koyucu, hem külli halefiyet ilkesinin getirdiği sınırlamanın geçmişe dönük olarak kaldırılmasını sağlamak hem de mirasçıları, miras bırakanın borçlarından kurtarmak amacıyla mirasın reddi hakkını düzenlemiştir.
Reddi miras, Türk Medeni Kanunu açısından yasal ve atanmış mirasçılara tanınan bir haktır. Bu hak, gerçek ret ve hükmi ret olmak üzere iki şekilde kullanılır. Gerçek ret, mirasçının mirası reddettiğini açıkça beyan etmesiyle gerçekleşir. Bu ret beyanı, miras bırakanın son yerleşim yeri sulh mahkemesine ulaştığında, mirasçılık sıfatı geçmişe dönük olarak, yani miras bırakanın vefat anından itibaren sona erer. Bu nedenle gerçek ret, ret beyanının tek taraflı olarak ortaya çıkan ve hukuki sonuç doğuran bir irade açıklaması olarak nitelendirilir.
Ret beyanının geçerli olabilmesi için mirasçının fiil ehliyetine sahip olması gerekir. Ret hakkı, kişiye bağlı olmadığından temsilci aracılığıyla da kullanılabilir. Ancak temsilcinin bu konuda özel yetkisinin olması gerektiği genellikle kabul gören bir görüştür. Ayrıca, ret beyanının geçerli olabilmesi için kayıtsız ve şartsız olması ve ret süresi içinde miras bırakanın son yerleşim yeri sulh mahkemesine ulaşmış olması gerekir.
Reddi Miras Süresi
Türk Medenî Kanunu’na göre, normal ret süresi üç aydır. Yasal ve atanmış mirasçılar için bu süre, miras bırakanın ölümünü öğrendikleri tarihten itibaren başlar. Ancak, mirasçı eğer mirasçı olduğunu daha sonraki bir tarihte öğrendiğini kanıtlarsa, ret süresinin mirasçılık sıfatının öğrenildiği andan itibaren işlemesi gereklidir.
Vasiyetname ile atanmış mirasçılar için ret süresi, vasiyetnamenin kendilerine resmi olarak tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar. Ayrıca, terekenin deftere kaydedilmesi bir koruma önlemi olarak yapıldığında, yasal ve atanmış mirasçılar için ret süresi, defter tutma işleminin sulh mahkemesi tarafından resmen sona erdirildiği tarihten itibaren başlar. Resmi defter tutma durumunda ise ret süresi bir ay olarak belirlenmiş olup, bu durumda ret süresi mahkemenin mirasçıları tereke hakkında karar vermek için beyanda bulunmaya çağırdığı tarihten itibaren başlar.
Reddi Miras Nasıl Yapılır
Mirası reddetmek isteyen mirasçının miras bırakanın son yerleşim yeri sulh mahkemesine başvurması halinde, hâkim ret beyanını sözlü veya yazılı olarak bir tutanakla kayda alır. Ayrıca, reddi miras mahkeme tarafından özel sicile kaydedilir. Bu süreç, ret beyanının tescili için yapılan adımları içerir. Zira, ret beyanı yetkili sulh mahkemesine ulaştığında, ret işlemi gerçekleşmiş olur.
Mirasın en yakın yasal mirasçıları tarafından tamamen reddedilmesi ve hükmi ret durumunda tereke, iflas hükümlerine göre tasfiye edilmelidir. Bu durumda mirasını reddeden mirasçı, teminat göstererek ret beyanını geri çekebilir.
Ret süresi içinde ret beyanında bulunmayan veya ret süresi içinde mirası kabul eden mirasçıların mirası ret hakkı düşer. Ayrıca, ret süresi sona ermeden tereke işlerine müdahil olan, tereke mallarını gizleyen veya kendisine mal eden mirasçıların da mirası ret hakkı düşer.
Mirasın Hükmen Reddi
Mirasın reddi, belirli yasal düzenlemelere dayalı bir durumda meydana gelebilir ve bu durumda mirasın hükmen reddi söz konusu olur. Mirasın hükmen reddi, mirasçıların ayrı bir ret beyanı verme zorunluluğu olmadan otomatik olarak gerçekleşir.
Mirasın hükmen reddi için, öncelikle miras bırakanın vefat anında terekesinin aktifleri ile pasiflerini karşılayamaması ve bu durumun açıkça belirli ya da resmi bir şekilde tespit edilmiş olması gerekir. Mirasın hükmen reddi için belirli bir süre öngörülmemiştir. Bu nedenle, bu durumun tespiti mahkemeden her zaman talep edilebileceği gibi, tereke alacaklılarının açtığı davalarda da her zaman ileri sürülebilir. Mirasın hükmen reddi durumunda, mirasçının mirasçılık sıfatı ve miras bırakanın borçlarından sorumluluğu, gerçek rette olduğu gibi sona erer.
Reddi Mirasın Sonuçları
Yasal mirasçılardan biri mirası reddettiğinde, mirasçılık sıfatı geriye dönük olarak yani miras bırakanın ölüm anından itibaren sona erer. Bu durumda, mirayı reddeden mirasçı, miras bırakan önce ölmüş gibi kabul edilir ve miras payı diğer mirasçılara geçer.
Yasal mirasçılardan oluşan bir grup, tüm mirası reddettiğinde, tereke sulh mahkemesi tarafından iflas hükümlerine göre tasfiye edilir ve eğer bir değer kalırsa, bu değer, ret beyanında bulunan en yakın yasal mirasçılara sanki diğerleri ret beyanında bulunmamış gibi verilir.
Eğer sağ kalan eşle birlikte mirasçı olan altsoyun tümü mirası reddederse, mirasın tamamı sağ kalan eşe geçer. Ancak, sağ kalan eş de mirası reddederse, miras en yakın yasal mirasçılar tarafından reddedilmiş sayılır ve mirasın resmi bir tasfiye işlemi başlatılır.
Atanmış bir mirasçı mirası reddettiğinde, ölüme bağlı tasarrufta aksi belirtilmediyse, atanmış mirasçının payı miras bırakanın en yakın yasal mirasçılarına geçer.
Vasiyet alacaklısı mirayı reddettiğinde, ölüme bağlı tasarrufta aksi belirtilmemişse, vasiyet konusu malvarlığının değeri vasiyet yükümlüsüne aittir. Ancak, eğer mirası reddetmek amacıyla malvarlığının değeri yetersizse ve bu, sadece alacaklılarına zarar vermek amacı taşıyorsa, bu alacaklılar veya mirasçının iflas etmesi halinde iflas yöneticisi reddin iptalini talep etme hakkına sahiptir ve bu talep reddin ardından altı ay içinde yapılabilir.
Reddi Mirasın İptali
Reddi mirasın iptali durumunda, miras resmen tasfiye edilir ve reddeden mirasçının payından alacakları önce reddin iptalini talep eden alacaklıların ve daha sonra diğer alacaklıların taleplerine göre karşılanır. Eğer tasfiye sonucunda bir artık kalırsa, bu artık mirası reddeden mirasçıya verilmez, bunun yerine mirası reddeden mirasçının reddi miras nedeniyle hak sahibi olan diğer mirasçılara verilir.
Reddi Miras Halinde Alacaklıların Durumu
Eğer miras bırakanın vefatı sırasında terekenin aktifleri, pasifleri karşılayamıyorsa, miras bırakanın alacaklıları, son beş yıl içinde miras bırakan tarafından denkleştirilmiş bir kazandırma elde etmiş olan ve mirası reddeden yasal mirasçı aleyhine dava açabilirler. Bu sayede, mirası reddeden yasal mirasçının, miras bırakanın borçlarından sorumlu tutulması sağlanır. Bu sorumluluk, ikincil bir nitelik taşır.
Mirası reddeden mirasçının sorumluluğunun kapsamı, mirası reddederken iyi niyetli olup olmadığına göre belirlenir. Eğer mirası reddeden mirasçı iyi niyetli ise, talep edildiğinde kazançtan elde kalan miktarla sınırlı olarak sorumlu olur. Ancak, mirası reddeden mirasçı kötü niyetli ise, kazançtan elde edilen tam miktarla sorumlu tutulur.
Reddi Miras Dilekçesi
……………….. SULH HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI :
VEKİLİ :
MİRAS BIRAKAN :
KONU : Muris ……. mirasının reddedildiğini beyanla, müvekkilimiz adına mirasın kayıtsız, şartsız reddedildiğinin tespit ve tescili talebimizden ibarettir.
AÇIKLAMALAR :
Müvekkilimiz, müteveffa …………(TCN:…..) yasal mirasçısıdır. (EK-1: Mirasçılık Belgesi) Müvekkilimizin murisi olan …….. 27/08/2023 tarihinde vefat etmiştir. (EK-2: Ölüm Belgesi). Muris hakkında açılıp kesinleşen icra takipleri mevcuttur. Tereke bu sebeple borca batık haldedir.
Muris ……… mirasının müvekkilimiz tarafından kayıtsız ve şartsız reddedildiğini, Türk Medeni Kanunu’nun 606. maddesinde öngörülen yasal süre içinde Mahkemenizin bilgilerine sunmaktayız. Bu beyanla birlikte, müvekkilimiz adına mirasın kayıtsız, şartsız reddedildiğinin tespit ve tesciline karar verilmesini vekaleten talep ederim.
HUKUKİ NEDENLER : TMK, HMK ve sair ilgili tüm mevzuat,
DELİLLER : Delil sunma hakkımız saklı kalmak kaydıyla;
- EK-1: Mirasçılık Belgesi
- EK-2: Ölüm Belgesi
- EK-3: Nüfus kayıt örneği
- EK-4: Müvekkil beyanı
- Nüfus kayıtları (gerekmesi halinde celbi talep olunur)
- Gerekli görüldüğü taktirde; Tanık, bilirkişi incelemesi ve diğer deliller.
NETİCE VE TALEP :
Yukarıda açıklanan ve Mahkemenizce re’sen dikkate alınacak tüm nedenler ile:
Muris ………… (TCN:………….) kalan mirasın, davacı müvekkil …………… (TC NO: …………………) tarafından kayıtsız ve şartsız reddedildiğinin tespit ve tesciline,
TMK 609. Maddesi uyarınca mirasın reddedildiğine dair kararın özel kütüğe işlenmesine karar verilmesini vekaleten talep ederiz. Xx/xx/2023
Davacı Vekili