İçerik Başlıkları
Tapu Harcı Nedir?
Türkiye’de taşınmaz mal alım-satım işlemlerinde uygulanan vergi türlerinden biri olan “tapu harcı”, Harçlar Kanunu’na tabi olarak tahsil edilen bir vergidir. Bu vergi, tapu sicil müdürlüklerinde gerçekleştirilen taşınmaz mal devir işlemlerine ilişkindir.
Tapu Harcı’nın Hukuki Dayanağı
Tapu harcı, Harçlar Kanunu’nun 4 sayılı listesi temelinde uygulanmaktadır. Bu maddeye göre, taşınmaz mal devri işlemlerinin gerçekleşmesi durumunda, alıcı ve satıcı arasında bir bedel ödenmesi gerekliliği öngörülmektedir.
Tapu Harcı Nasıl Hesaplanır
Tapu harcı, taşınmazın beyan edilen alım-satım bedeli üzerinden hesaplanır. Hesaplama kapsamında hem alıcı hem de satıcı, alış-satış işlemi için beyan edilen konut fiyatının %2’si kadar toplamda %4 olacak şekilde (her bir taraf için %2) harç ödemektedir. Beyan edilen alım-satım bedeli emlak vergisine esas değerden az olamaz. Bu bedel belediyelerden temin edilebilir. Bazı belediyeler e-devlet üzerinden emlak vergisine esas değer bilgilerini vatandaşlara sunmaktadır.
Muafiyet ve İstisnalar
Tapu harcından bazı durumlarda muafiyet veya indirimler söz konusu olabilir. Örneğin, miras yoluyla yapılan taşınmaz mal devirlerinde tapu harcı alınmaz. Ayrıca, kamuya ait taşınmaz malların devri gibi durumlarda da tapu harcı alınmaz. 6306 sayılı Kanun kapsamında “riskli yapı” şerhi bulunan ve kentsel dönüşüm kapsamında inşa edilen gayrimenkullerde de tapu harcı istisnası mevcuttur.
Finansal Kiralama, Faktöring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’nun 37. maddesine göre “satıp geri kiralama yöntemi ile yapılan kiralama sözleşmeleri kapsamında kiralanan taşınmazların sözleşme süresi sonunda kiracı adına tapuya tescili tapu harcından müstesnadır.
Tapu Harcı Ödeme Süreci
Tapu harcı, taşınmazın devri sırasında ödenir. Tapu sicil müdürlüklerinde gerçekleşen işlemlerde, alıcı ve satıcı belirlenen oranda tapu harcı ödemekle yükümlüdür. Tapu harcı ödendikten sonra, ilgili belgeler düzenlenir ve tapu siciline işlenir.
Tapu Harcı Tarhiyatı
Harçlar Kanunu’nun 63. maddesine göre, tapuda işlem yapıldıktan sonra, harcın gerçek alım-satım bedelinden daha düşük bir bedelle beyan edilip ödendiğinin tespit edilmesi halinde, aradaki farka isabet eden harcın % 25 oranında vergi zıyaı cezası ile birlikte tahsil edilmesi gerekmektedir. Bu tarhiyatı vergi daireleri yapmaktadır.
Tapu Harcı Davası
Vergi daireleri tarafından cezalı tapu harcı tarhiyatı yapılması durumunda, ihbarnamenin hukuka aykırı olduğu düşünülüyorlar, tebliğinden itibaren 30 gün içinde Vergi Mahkemesinde dava açılması gerekmektedir. Ayrıca tapu harcından istisna olan işlemlerde tapu harcı ödenmesi durumunda 5 yıllık zamanaşımı süresi içinde fazla ödenen tapu harcı dava yoluyla iade alınabilir.
