İçerik Başlıkları
Vergi Tekniği Raporu Nedir?
Mükellefler, vergi kanunları ve düzenlemelerine göre vergilerini beyan ederken vergi idaresi de bu beyana göre vergiyi tarh etmektedir. Beyan usulünün bir sonucu olarak ortaya çıkmış olan vergi incelemesinden istenilen amaç ise; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu (VUK) 134. maddede yer aldığı şekilde, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır.
Vergi incelemesi uygulamasında ortaya çıkan Vergi Tekniği Raporuna (VTR) ilişkin temel düzenleme Vergi Denetim Kurulu (VDK) Yönetmeliğinde bulunmaktadır. İlgili düzenlemeye göre; yürütülmekte olan incelemelerde birden fazla mükellefi veya vergi türünü ya da aynı mükellefin birden fazla vergilendirme dönemini kapsayan eleştiri konusu yapılabilecek hususların tespit edilmesi halinde, konunun tek bir raporda ifade edilebilmesi amacıyla Vergi Tekniği Raporu düzenlenebilir. Bu raporlar, sonrasında düzenlenecek vergi inceleme raporlarının ekini oluşturur.
Sahte belge düzenleme fiili dolayısıyla düzenlenen Vergi Tekniği Raporunun başka bir mükellefin sahte belge kullandığına ilişkin tespitler içermesi durumunda, söz konusu VTR, sahte belge kullanan mükellef nezdinde düzenlenecek vergi inceleme raporlarına ek yapılmaz. Ancak, sahte belge kullanma fiili nedeniyle düzenlenecek vergi inceleme raporlarında, sahte belge düzenleyicisinin bu fiili işlediğinin tespitine dair Vergi Tekniği Raporunda yer alan bilgi, belge ve değerlendirmelere ayrıntılı olarak yer verilir.
Vergi Tekniği Raporu Mükellefe Verilir Mi?
Vergi tekniği raporu kural olarak vergi inceleme raporlarının ekini niteliğinde olup vergi inceleme raporlarının vergi ve ceza ihbarnamelerine ek yapılması durumu dikkate alındığında vergi tekniği raporlarının ilgili mükelleflere tebliğ edilmesinde bir sorun ortaya çıkmamalıdır. Ancak bu durumun iki istisnası bulunmaktadır. Bunlardan ilki sahte fatura kullanımlarına ilişkin vergi inceleme raporlarında vergi tekniği raporlarının ek yapılamayacağı yalnızca vergi tekniği raporları hakkında ayrıntılı bilgilere vergi inceleme raporlarında yer verilmesi gerektiğine ilişkin VDK Yönetmelik düzenlemesidir. İkincisi ise; vergi mahremiyetidir. Bu raporlarda birden fazla mükellefe ilişkin bilgilerin bulunması nedeniyle VUK 5. maddede düzenlenmiş olan vergi mahremiyeti hükümlerine dikkat edilmesi gerekecektir. Bu bağlamda vergi daireleri başka mükelleflere ilişkin bilgilerin yer verilmesi halinde bu raporları tebliğ etmekten imtina edebilmektedir.
Vergi Tekniği Raporunun Tebliğ Edilememesi
Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunun 19.02.2020 tarihli (2020/9 Esas ve 2020/2 Karar Sayılı) karar ile vergi yargısı sürecinde ilgili raporların vergi idaresince mahkemeler vasıtasıyla mükelleflere ulaştırabildiğinden bahisle silahların eşitliği ilkesi ile çelişmeli yargılama ilkesi dolayısıyla savunma hakkının olumsuz etkilenmediğine karar verilmiştir. Kararın temel dayanağı, söz konusu raporların sonradan dava dosyasına sunulabileceği ve bu raporlara karşı davacının beyan sunabileceği üzerinedir.
Danıştay, dava aşamasında vergi tekniği raporunun temin edilerek vergi mükellefine tebliğ edilmesi halinde hakkaniyete uygun yargılanma hakkının sağladığı güvencelerden silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerine uygun olarak uyuşmazlığın giderilmesinin mümkün olduğuna hüküm vermiştir. Bu yönüyle vergi tekniği raporunun tebliğ edilmese dahi ilk derece mahkemesi kararında yer verilmesi halinde vergi mükellefinin rapordaki olgulardan haberdar olacağı yönündeki yorumuyla Anayasa Mahkemesi (Anayasa Mahkemesinin 2016/12198 sayılı başvuru numaralı kararı), Danıştay’a göre daha geniş bir belirleme yapmıştır. Danıştay kararında, mülkiyet hakkına müdahaleye ilişkin ölçülülük ilkesinden ziyade adil yargılanma hakkına yönelik değerlendirmede bulunmuştur.
Vergi Tekniği Raporu Nasıl Alınır
Tarhiyatın dayanağı olan raporun ihbarname ekinde davacıya tebliğ edilmediği ya da dava dosyasına sunulmadığının saptandığı hallerde 2577 sayılı Kanun’un 20. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer alan kural ve resen araştırma ilkesi uyarınca yargı mercii tarafından ara kararıyla istenilmesi gerekmektedir. Dayanak raporun davalı idare tarafından dava dosyasına sunulmaması halinde, bu durum davalı idare aleyhine olacaktır. Vergi tekniği raporu dosyaya sunulduktan sonra, raporda tespit edilecek hata ve eksiklerin ek beyan dilekçesi ile Mahkemeye sunulması önem arz etmektedir.
Vergi Tekniği Raporuna Dava Açılabilir mi?
VTR idarenin hazırlık işlemi niteliğinde olduğundan, bu rapora karşı doğrudan dava açılamaz. VTR neticesinde vergi dairesince tesis edilen işlemlere karşı dava açılabilir. Bu işlemeler, vergi ceza ihbarnameleri, özel esaslara alınma ve mükellefiyet terkinine ilişkin olabilir.
Makale: Özel Esaslardan (Kod Listesinden) Mahkeme Kararı ile Çıkış
Vergi Tekniği Raporu Sorgulama
Vergi Tekniği Raporunu Nereden Görebilirim
VTR üzerindeki yer alan sorgulama kodu ile Vergi Denetim Kurulu mükellef portalı üzerinden raporun PDF halini görüntülenmesi mümkündür.
