AİRBNB Vergi Cezası Emsal Danıştay Kararı
Danıştay 3. Daire 14.04.2025 T. 2024/6160 E. 2025/1856 K.
ÖZET: Davacının taşınmazlarının kiraya verilmesinden elde ettiği gelirinin ticari kazanç olarak değerlendirilebilmesi için kiralamanın otel, apart veya pansiyon işletmeciliği gibi ticari bir organizasyon dahilinde yapılması ve kahvaltı, yemek, ütü, günlük temizlik gibi bir takım hizmetleri de içermesi gerekmektedir. Belirtilen türde bir ticari organizasyon dahilinde olmaksızın salt daha fazla gelir elde etmek amacıyla taşınmazların … adlı platform üzerinden günlük, haftalık veya aylık olarak kiraya verilmesi elde edilen kazancın gayrimenkul sermaye iradı niteliğini değiştirmeyeceğinden, yazılı gerekçeyle bir kat vergi ziyaı cezalı gelir vergisi ve geçici vergiler üzerinden bir kat kesilen vergi ziyaı cezaları yönünden davayı reddeden, geçici vergi asıllarını ise kaldıran Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurularını reddeden Vergi Dava Dairesi kararının bozulması; davalı idarenin temyiz isteminin ise bu nedenle reddi gerekmiştir.
(2577 S. K. m. 49, 50) (193 S. K. m. 70, 72) (213 S. K. m. 3, 134)
İSTEMİN KONUSU: …. Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, taşınmazlarını … aracılığıyla kiraya vererek elde ettiği gelirin ticari kazanç niteliğini haiz olduğu yolunda düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca 2022 yılı için re’sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı gelir vergisi, Ocak-Mart, Nisan-Haziran, Temmuz-Eylül dönemleri için re’sen salınan bir kat vergi ziyaı cezalı geçici vergilerin kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davacı hakkında düzenlenen vergi inceleme raporunda, 2022 yılı gelir vergisi beyannamesinde yalnızca gayrimenkul sermaye iradı beyan ettiği, www…com.tr adı ile hizmet sunan ve faaliyet konusu günlük ev kiralama hizmeti veren kişi ve kurumlara müşteri bulmak olan e-pazar yerini kullanarak taşınmazlarını günlük/haftalık/aylık olarak kiraladığı, elde ettiği hasılatı üzerinden … tarafından % 3 komisyon kesilerek kalan tutarın yatırıldığı ve söz konusu tutarın matrah farkı olarak dikkate alındığı olayda, davacı tarafından adına kayıtlı taşınmazların farklı tarihlerde farklı kişilere kiralanması, bu kiralama işlemleri için … adlı sistemin aktif ve devamlı olarak kullanılması, ilgili taşınmazların kişilerin kullanımına hazır bulundurulması, konutların teslimi, kalma sürelerinin sonunda konutların teslim alınması hususlarının belli bir organizasyon gerektirdiği, kiralama faaliyetinin devamlı olarak gerçekleştirildiği hususları dikkate alındığında, davacının dava konusu dönemde söz konusu kiralama faaliyetinden elde ettiği gelirin ticari kazanç niteliğinde olduğu, davacı tarafından, söz konusu faaliyet nedeniyle %30 – 35 maliyete katlandıkları ifade edilmişse de bu giderlere ilişkin herhangi bir belge sunulmadığı dikkate alındığında, faaliyette bulunulan sektöre yönelik incelemelerde tespit edilen %20 maliyet oranı esas alınarak yapılan hesaplama yöntemiyle belirlenen matrah üzerinden salınan dava konusu bir kat vergi ziyaı cezalı gelir vergisi ile geçici vergiler üzerinden bir kat kesilen vergi ziyaı cezalarında hukuka aykırılık bulunmadığı ancak mahsup dönemi geçen geçici vergi aslının aranmayacağı gerekçesiyle geçici vergi asılları kaldırılmış, diğer yönlerden dava reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurularının, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davacı tarafından, emlakçı olmayıp mülk sahibi olduğu, bir takvim yılında birden fazla kişiye kiralama yapılmasının kazancın gayrimenkul sermaye iradı olma özelliğini değiştirmeyeceği, söz konusu gelir gayrimenkul sermaye iradı olup bunun da beyan edilerek vergisinin ödendiği, ticari kazanç kabul edilerek vergilendirilmesinin kanuna aykırı olduğu, mülk sahibinin mülkünü ilanla kiraya vermesi ile … sistemi üzerinden kiraya vermesinin olayın mahiyetini değiştirmeyeceği, inceleme elemanı tarafından hiçbir somut tespitte bulunulmadan, karşıt inceleme ve araştırma yapılmadan, maliyet dikkate alınmadan rapor düzenlendiği, kiraya verilen gayrimenkuller ya da kiracılar hakkında somut bilgi bulunmadığı ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
Davalı idare tarafından, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ: Tarafların temyiz istemlerinin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacının 2022 yılında taşınmazlarını … adlı platform üzerinden günlük, haftalık ve aylık olarak kiraya vererek elde ettiği ve gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan ettiği gelirin ticari kazanç olduğu ve ticari kazanç hükümleri doğrultusunda vergilendirme yapılması gerektiği yolunda düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca dava konusu tarhiyat yapılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesinin (B) fıkrasında; vergilendirmede, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, gerçek mahiyetin, yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfetinin bunu iddia edene ait olduğu düzenlenmiş, 30. maddesinde; resen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması şeklinde tanımlanmış, maddenin vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitinin mümkün olmadığı halleri düzenleyen bentleri arasında sayılan defter kayıtları ve bunlarla ilgili vesikaların, vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunmaması ve de tutulması zorunlu olan defterlerin ve verilen beyannamelerin gerçek durumu yansıtmadığına dair delil bulunması halleri re’sen tarh sebebi olarak öngörülmüş, aynı Kanunun 134. maddesinde ise, vergi incelemesinden maksadın ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunun araştırılması, saptanması ve sağlanması olduğu kurala bağlanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesinde; maddede sekiz bent halinde yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu; aynı Kanun’un 72. maddesinde ise gayrimenkul sermaye iratlarında gayrisafi hasılatın, 70. maddede yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden ya da aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarı olduğu hüküm altına alınmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacının taşınmazlarının kiraya verilmesinden elde ettiği gelirinin ticari kazanç olarak değerlendirilebilmesi için kiralamanın otel, apart veya pansiyon işletmeciliği gibi ticari bir organizasyon dahilinde yapılması ve kahvaltı, yemek, ütü, günlük temizlik gibi bir takım hizmetleri de içermesi gerekmektedir.
Belirtilen türde bir ticari organizasyon dahilinde olmaksızın salt daha fazla gelir elde etmek amacıyla taşınmazların … adlı platform üzerinden günlük, haftalık veya aylık olarak kiraya verilmesi elde edilen kazancın gayrimenkul sermaye iradı niteliğini değiştirmeyeceğinden, yazılı gerekçeyle bir kat vergi ziyaı cezalı gelir vergisi ve geçici vergiler üzerinden bir kat kesilen vergi ziyaı cezaları yönünden davayı reddeden, geçici vergi asıllarını ise kaldıran Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurularını reddeden Vergi Dava Dairesi kararının bozulması; davalı idarenin temyiz isteminin ise bu nedenle reddi gerekmiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Temyize konu Vergi Dava Dairesi kararının BOZULMASINA,
3. Davalı idarenin TEMYİZ İSTEMİNİN REDDİNE, 14/04/2025 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi. (¤¤)
