İçerik Başlıkları
Hile denetimi, bağımsız denetimde olduğu gibi finansal tabloların genel kabul görmüş muhasebe ilke ve politikalarına uygunluğu hakkında bir görüş bildirmek yerine hileli işlemleri ortaya çıkarmak amaçlı bir denetim türüdür. Şirketlerdeki olası işlem ve muhasebe usulsüzlükleri cezai yaptırımlar doğurmanın ötesinde, başta şirket ortakları olmak üzere; devlet, kredi verenler ve işletmeyle ticari ilişkide olan tarafların zarar görmesine de sebep olmaktadır. Ayrıca finansal tabloların yasalarla belirlenmiş muhasebe usullerine uygun hazırlanmayarak işletmenin gerçek finansal durumundan farklı gösterilmesi önemli zararlar doğurabilmektedir. Usulsüzlüklerden dolayı şirket varlıklarında oluşabilecek azalmalarının var olup olmadığının denetiminin bağımsız, tarafsız ve bu konuda bilgi birikimine ve tecrübeye sahip kişilerce yerine getirilmesi önemlilik arz etmektedir.
Hile Denetiminin amacı şirketlerde çalışan veya yöneticiler tarafından yapılan hile ve usulsüzlüklerin ortaya çıkarılması ve tekrarlanmasını önlemek amacıyla koruyucu sistemler kurmaya yönelik yöntemler hakkında bilgilendirme yapmak ve Şirketin kaynaklarına hile ve usulsüzlük karşısında korumak için dikkate alınması gereken hususları ortaya çıkarmaktır.
İç Kontrol Değerlendirmesi: Kurum içi kontrol mekanizmalarının etkinliği ve güvenirliği incelenir. Bu mekanizmalar, iş süreçlerini düzenlemek, varlık yönetimini sağlamak, finansal raporlamayı doğrulamak ve yasa ve düzenlemelere uygunluğu sağlamak amacıyla oluşturulmuştur.
Risk Değerlendirmesi: Potansiyel risk alanları belirlenir. Hile ve suiistimal risklerinin nerede olabileceği, hangi iş süreçlerinin savunmasız olduğu ve hangi faktörlerin riski artırabileceği değerlendirilir.
Veri Analizi: Finansal ve işlem verileri analiz edilir. Anomaliler, tutarsızlıklar veya şüpheli desenler tespit edilmeye çalışılır.
İhbar ve Şikayetlerin İncelenmesi: Çalışanların veya dışardan gelen ihbarlar, şikayetler veya uyarılar incelenir. Bu tür ihbarlar sahte fatura kullanımı, rüşvet veya diğer yasa dışı faaliyetler gibi konuları içerebilir.
Bağımsızlık ve Tarafsızlık: Hile ve suiistimal denetimini gerçekleştiren kişilerin bağımsız ve tarafsız olması önemlidir. Bu, sonuçların güvenilirliğini artırır
Hile denetimi, finansal suistimalin yanı sıra organizasyon içi süreçlerde verimlilik kaybı, varlık kaybı veya itibar kaybı gibi unsurları da ele alabilir. Bu denetim, genellikle iç denetim birimi veya harici denetçiler tarafından gerçekleştirilir.
Sonuç olarak, hile ve suiistimal denetimi, kurumların yasalara uygunluğunu ve etik standartlara uyumunu sağlamayı amaçlayan önemli bir denetim türüdür. Bu tür denetimler, kurumların sürdürülebilirliklerini ve güvenilirliklerini artırmada önemli bir rol oynar.
Hile Denetçisi Ne İş Yapar?
Hile denetçisi (fraud auditor), organizasyonlarda hile, suiistimal ve yolsuzluk gibi istenmeyen faaliyetleri tespit etmek, önlemek ve bunlarla mücadele etmek amacıyla görev yapan uzmanlardır. Hile denetçileri, iç denetim veya dış denetim birimlerinde çalışabilirler ve aşağıdaki görevleri yerine getirebilirler:
Risk Değerlendirmesi: Hile denetçileri, organizasyon içindeki hile ve suiistimal risklerini değerlendirir. Bu, hangi iş süreçlerinin daha savunmasız olduğunu belirlemek ve denetim stratejisini oluşturmak anlamına gelir.
İç Kontrol İncelemesi: Hile denetçileri, organizasyonun iç kontrol sistemini değerlendirir. Bu, iş süreçlerinin etkinliğini, verilerin doğruluğunu ve varlık yönetimini içerir. Eksiklikler veya zayıflıklar, hilelere veya suiistimallere yol açabileceği için tespit edilmelidir.
Veri Analizi: Hile denetçileri, finansal ve işlem verilerini analiz ederek şüpheli desenleri veya anormallikleri tespit etmeye çalışır. Örneğin, önceki hile vakalarından elde edilen öğrenmeleri kullanarak veya beklenmeyen harcamaları izleyerek potansiyel hile işaretlerini arayabilirler.
İhbarları İncelenmesi: Organizasyon içi veya dışardan gelen ihbarları inceleyerek potansiyel hile veya suiistimal faaliyetlerini araştırırlar. İhbarların doğru ve gizli bir şekilde ele alınması, hilelerin tespitinde önemlidir.
Sorunların Araştırılması: Hile denetçileri, tespit edilen anormallikleri veya hile işaretlerini detaylı bir şekilde araştırır. Bu, belge incelemeleri, mülakatlar ve gerektiğinde dış kaynaklardan bilgi toplamayı içerebilir.
Raporlama ve Öneriler: Hile denetçileri, tespit ettikleri sorunları ve potansiyel hile vakalarını yöneticilere veya ilgili kişilere raporlar. Ayrıca, iç kontrol düzenlemeleri ve süreç iyileştirmeleri gibi öneriler sunabilirler.
Eğitim: Organizasyon içinde hile ve suiistimal farkındalığını artırmak için eğitimler düzenleyebilirler. Çalışanlara hile belirtileri, riskler ve raporlama mekanizmaları hakkında bilgi vermek hileleri önlemeye yardımcı olabilir.
Hile denetçisinin amacı, organizasyonların dürüstlük, etik ve yasalara uygunluk ilkelerini korumak ve hileli veya yasa dışı faaliyetleri tespit ederek engellemektir. Bu nedenle, genellikle finansal denetim veya iç denetim birimleriyle işbirliği yaparlar.
Aras Hukuk & Danışmanlık bürosunun kurucusu Av. Dr. Fatih ARAS, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat Bölümü ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden onur derecesiyle mezun oldu. Ankara Üniversitesi (Mali Hukuk) bölümünde 2015 yılında yüksek lisansını (L.LM.) tamamladı. Aynı yıl Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetçilik sınavlarını da başarıyla tamamladı. Marmara Üniversitesi Mali Hukuk Anabilim Dalında 2021 yılında doktora (Ph.D) eğitimini tamamladı.
Maliye Bakanlığında 6 yıl boyunca müfettiş olarak görev yapan Av. Dr. Fatih ARAS; özel sektörde uzun yıllar boyunca mali işler koordinatörü, baş denetçi ve hukuk müşaviri olarak çeşitli görevler yapmıştır. Tüm bu deneyimler neticesinde, şirketlerin ihtiyaç duyduğu mali ve hukuki konularda gerekli danışmanlık hizmeti vermek üzere uzmanlaşmış bulunmaktayız.
Aras Hukuk & Danışmanlık olarak; bağımsız ve profesyonel her türlü denetim ve danışmanlık hizmetleri ve usulsüzlük incelemeleri ile iç kontrollerin daha etkin bir şekilde işlemesini, böylece işletmede oluşabilecek hata ve hilelerin daha etkin bir şekilde ortaya çıkartılmasını veya hata ya da hilenin oluşmasının engellenmesini sağlıyoruz.