Kentsel Dönüşüm Vergi İadesi Davası

Türkiye’de riskli yapıların yenilenmesi sürecini hızlandırmak amacıyla yürürlüğe giren 6306 sayılı Kanun, mülk sahiplerine ve müteahhitlere ciddi mali avantajlar sunmaktadır. Ancak uygulamada yaşanan aksaklıklar nedeniyle, muafiyet kapsamında olmasına rağmen vatandaşlardan haksız yere tapu harcı tahsil edilebilmektedir. Neyse ki, kentsel dönüşüm vergi iadesi yoluyla bu ödemeleri yasal faiziyle birlikte geri almak mümkündür.

Bu yazıda; kentsel dönüşüm kapsamında ödenen tapu harçlarının nasıl geri alınacağını, iade davası süreciniyle ilgili bilgileri bulabilirsiniz.

Önemli Bilgi: Danıştay’ın son içtihatlarına göre, kentsel dönüşüm projesinden daire satın alan 3. kişilerin (ilk satış olması kaydıyla) ödediği tapu harçları da iade kapsamındadır.

Kentsel Dönüşüm Vergi İadesi Nedir?

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un 7. maddesi uyarınca; riskli yapı olarak tescil edilen binaların yıkılıp yeniden yapılması sürecinde gerçekleştirilen işlemler, noter harcı, belediye harçları, damga vergisi ve tapu harcından muaftır.

Kanunun bu açık hükmüne rağmen, tapu müdürlükleri ve vergi daireleri zaman zaman “muafiyetin sadece arsa sahibini kapsadığı” veya “müteahhidin satışının ticari olduğu” gerekçesiyle %4 oranındaki tapu harcını tahsil etmektedir. Hukuka aykırı olarak tahsil edilen bu tutarın, idari başvuru ve dava yoluyla geri istenmesine kentsel dönüşüm vergi iadesi süreci denir.

Kimler Tapu Harcı İadesi Alabilir?

Kentsel dönüşüm vergi iadesi hakkından yararlanabilecek kişiler şunlardır:

Arsa Sahipleri: Riskli yapısını yenileyen hak sahipleri.
Müteahhitler: Projeyi üstlenen ve daire satışı yapan yüklenici firmalar.
Konut Alıcıları (Üçüncü Kişiler): Kentsel dönüşüm projesinden, müteahhit veya arsa sahibinden “ilk el” olarak daire veya iş yeri satın alanlar.

Kentsel Dönüşüm Vergi İadesi Nasıl Alınır? (Adım Adım Süreç)

İade sürecinde izlenmesi gereken yol haritası, Vergi Usul Kanunu (VUK) ve İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) hükümlerine sıkı sıkıya bağlıdır. Sürelerin kaçırılması hak kaybına neden olabilir.

1. Düzeltme Başvurusu (Vergi Dairesine)

Ödemeyi yaptığınız tarihten itibaren 5 yıl (zamanaşımı süresi) içinde, harcı tahsil eden Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne bir dilekçe ile başvurarak “düzeltme” talep etmelisiniz. Dilekçede, işlemin 6306 sayılı Kanun kapsamında olduğunu belirterek kentsel dönüşüm vergi iadesi talep edilir.

2. Şikayet Başvurusu (Gelir İdaresi Başkanlığı’na)

Vergi dairesi başvurunuzu reddederse veya 30 gün içinde cevap vermezse (zımni ret), bir üst makam olan Gelir İdaresi Başkanlığı’na “şikayet yoluyla başvuru” yapılmalıdır.

3. Vergi Mahkemesinde Dava Açılması

Şikayet başvurunuzun da reddedilmesi veya cevapsız bırakılması halinde, yetkili Vergi Mahkemesi’nde dava açma hakkınız doğar. Burada en kritik nokta dava açma süresidir.

⚠️ DİKKAT: Zımni Ret Süresi 30 Güne Düştü!

Eskiden idarenin cevap verme süresi 60 gündü. Ancak yapılan yasal değişiklikle bu süre 30 güne indirilmiştir. Şikayet başvurunuzu yaptıktan sonra idare 30 gün içinde cevap vermezse, talebiniz reddedilmiş sayılır. Bu tarihi takip eden 30 gün içinde mutlaka davanızı açmalısınız. Aksi takdirde süre aşımı nedeniyle davanız reddedilir.

Danıştay Kararları Işığında İade

Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’nun (VDDK) 2022 yılında verdiği emsal karar (E.2022/2), kentsel dönüşüm vergi iadesi davalarında dönüm noktası olmuştur. Yüksek Mahkeme, 10 Aralık 2018 tarihinden önceki veya sonraki işlemler fark etmeksizin, kentsel dönüşüm kapsamında inşa edilen yapıların üçüncü kişilere ilk satışının harçtan muaf olduğunu kesin olarak hükme bağlamıştır.

Bu karar sayesinde, doğru yönetilen bir dava sürecinin sonunda vatandaşların ödedikleri parayı geri alma ihtimalleri oldukça yüksektir.

Sıkça Sorulan Sorular

Faiz alabilir miyim?

Evet. Dava dilekçesinde talep edilmesi şartıyla, haksız ödenen tutarın, ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte iadesi alınabilir.

Avukat tutmak zorunlu mu?

Kentsel dönüşüm vergi iadesi davaları teknik vergi hukuku bilgisi gerektirir. Özellikle “zımni ret” sürelerinin hesaplanmasında yapılacak bir hata, davanın usulden reddedilmesine neden olabilir. Bu nedenle sürecin uzman bir vergi avukatı ile yürütülmesi tavsiye edilir.

Hangi belgeler gereklidir?

Dava aşamasında; Riskli Yapı Belgesi, Muafiyet Yazısı (Belediyeden), Tapu Senetleri, Ödeme Dekontları ve Sözleşme örneklerinin mahkemeye sunulması gerekmektedir.