Danıştay Kararı: Vergi Dairesi Alacak Haczi İptali
Özet: Danıştay 9. Dairesine göre; üçüncü kişiler haciz bildirisine karşı itirazda bulunmasa bile, ödeme emrine karşı açılan davalarda, asıl alacaklıya karşı borçlu olup olmadığı incelenebilir.
T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2022/579
Karar No : 2024/316
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Asıl borçlu … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin vergi borçları nedeniyle, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 79. maddesi uyarınca, davacı adına düzenlenen … tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin 2018 dönemine ilişkin Bs formunda davacıya 194.915,00-TL tutarında teslimde bulunduğunun bildirildiği, anılan şirketin ödenmeyen borçlarının tahsili amacıyla şirketin davacı nezdinde bulunan mal, hak ve alacaklarının haczedilmesine ilişkin 28/11/2019 tarihli yazının ve ekinde de 24/11/2019 tarihli haciz bildirisinin gönderildiği, söz konusu yazı ve haciz bildirisinin 04/12/2019 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, haciz bildirisine 7 gün içinde itiraz edilmemesi üzerine davalı idarece borç davacının zimmetinde sayılarak tahsili amacıyla dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği, bu ödeme emrinin iptaline karar verilmesi istemiyle davanın açıldığı; ara kararı ile davacıdan … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin 2018 Bs formunda davacıya yapıldığı belirtilen satışlara ilişkin olarak anılan şirkete herhangi bir ödemede bulunulup bulunulmadığının sorulması ve varsa ödemelere ilişkin tevsik edici bilgi ve belgelerin dosyaya sunulmasının istenilmesi üzerine ödemelere ilişkin belgelerin dosyaya sunulduğu, ancak … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin davacıya 2018 yılında 194.915,00 TL tutarında satış yaptığı bildirilmesine rağmen davacı tarafından ödemelere ilişkin olarak sunulan dekontlardan iki tanesinin 2017 yılına ilişkin olduğu, 2018 yılına ilişkin olarak sunulan 02/03/2018 ve 16/03/2018 tarihli dekontlarda yer alan tutarın ise toplam 120.000,00-TL olduğu, bunun üzerine ara kararı ile davacıdan, … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin 2018 yılının hangi döneminde ne kadarlık alış yapıldığının, bu alışlara ilişkin ödemelerin hangi tarihte ne şekilde yapıldığının, davacıya haciz bildirisinin tebliğ edildiği tarih itibariyle herhangi bir borcu bulunup bulunmadığının sorulduğu ve bu hususlara ilişkin tevsik edici bilgi ve belgelerin dosyaya sunulmasının istenildiği, cevaben … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti. ile aralarında 18/07/2017 tarihli yatırım danışmanlığı hizmet protokolü imzalandığı, bu protokolde yatırımcının ödeyeceği toplam tutarın 32.000,00-TL olarak belirlendiği, haciz ihbarnamesinin tebliğ edildiği tarihte davacının anılan şirkete herhangi bir borcunun bulunmadığı hususlarının bildirildiği ve dosyaya … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti. tarafından davacıya düzenlenen 02/03/2018 tarih ve 73552 sayılı 60.000,00-TL tutarında, 02/03/2018 tarih ve 73551 sayılı 60.000,00-TL tutarında, 16/03/2018 tarih ve 73615 sayılı 60.000,00-TL tutarında ve 27/03/2018 tarih ve 73649 sayılı 50.000,00-TL tutarında 4 adet faturanın sunulduğu, ancak bu faturalarda yer alan bedellerin ödendiğine ilişkin herhangi bir belgenin sunulamadığı; bu durumda, … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti. tarafından davacıya dava konusu ödeme emrinde yer alan tutardan daha fazla tutarda teslimde bulunulduğu, ancak davacı tarafından bu teslimlere dair ödemelere ilişkin olarak sadece 02/03/2018 tarihli 60.000,00-TL tutarında ve 16/03/2018 tarihli 60.000,00-TL tutarında ödeme yapıldığını gösteren 2 adet dekontun dosyaya sunulduğu, kalan tutarın ödendiğine ilişkin herhangi bir bilgi veya belgenin dosyaya sunulamadığı görüldüğünden, dava konusu ödeme emrinin davacı tarafından haciz işlemi öncesi ödemesi yapılan 120.000,00-TL’ye ilişkin kısmında hukuka uyarlık, bu tutarı aşan kısmında ise hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne kısmen reddine, dava konusu ödeme emrinin 120.000,00 TL’ye ilişkin kısmı bakımından davanın kabulüne ve ödeme emrinin bu kısmının iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Asıl borçlu … Danışmanlık Ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti. tarafından 2018 dönemine ilişkin Bs formunda davacıya 194.915,00-TL tutarında teslimde bulunduğunun bildirildiği, anılan şirketin davacı nezdinde bulunan mal, hak ve alacaklarının haczedilmesine ilişkin olarak davacıya yazı ve haciz bildirisinin gönderildiği, söz konusu yazı ve haciz bildirisinin 04/12/2019 tarihinde bizzat davacıya tebliğ edildiği, haciz bildirisine 7 gün içinde itiraz edilmemesi üzerine davalı idarece borç davacının zimmetinde sayılarak tahsili amacıyla dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği, olayda, dava konusu ödeme emrinin dayanağı haciz bildirisinin bizzat davacıya tebliğ edildiği ve 7 günlük süresi içinde itiraz edilmediği sabit olduğundan, 6183 sayılı Amme Alacaklarının tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 79. Maddesi uyarınca haciz bildirisine konu borç davacının zimmetinde sayılmak suretiyle adına düzenlenen ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığı; davacının, kararın davanın kısmen reddine ilişkin kısmına yönelik istinaf başvurusunun da bu nedenle reddi gerektiği gerekçesiyle davalı istinaf başvurusunun kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının kabule ilişkin kısmının kaldırılmasına, davanın reddine, davacı istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI:Haciz bildirisine itiraz edilememesi sebebiyle dava konusu ödeme emrinin tebliğ edildiği, ödeme emrine karşı işbu davanın açıldığı, ayrıca Karşıyaka 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2020/512 sayılı dosyasında menfi tespit davasının açıldığı; haciz bildirisini tebliğ aldıktan sonra, borcun haciz bildirisinin üzerinde borçlu olarak belirtilmiş olan … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Ticaret Limited Şirketi’ne ait olduğunu düşünerek bir işlem yapmadığı, zira haciz bildirisinin üzerinde borçlu olarak sorumlu tutulacağına dair bir ibarenin bulunmadığı, ilgisi ve ticari ilişkisi bulunmayan … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Ticaret Limited Şirketinin vergi borcundan dolayı sorumlu tutulmasının hukuka ve hakkaniyete
aykırı olduğu, zira anılan şirket ile arasında herhangi bir ortaklık veya yöneticilik durumunun olmadığı, bununla birlikte söz konusu şirket ile yatırım danışmanlığı hizmeti protokolünün imzalandığı, sözleşme gereğince yatırımcının ödeyeceği toplam yatırım tutarının 32.000-TL olarak belirlendiği,sunulan faturalarda da görüleceği üzere 02/03/2018 tarihinde 73552 fatura no’lu 60.000-TL, yine aynı tarihte … fatura no’lu 60.000-TL, 16/03/2018 tarihinde … fatura no’lu 60.000-TL ve 27/03/2018 tarihinde … fatura no’lu 50.000-TL olarak ödeme yaptığı, bu ödemelerin 2018 yılına ait olup, haciz bildirisinin 25/11/2019 tarihinde tebliğ edildiği, haciz bildirisinin tebliği edildiği tarihte … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti’ye herhangi bir borcu bulunmadığı gibi belirtilen tarih itibariyle bahse konu şirketten alacaklı olduğu, tüm faturalar dosyaya ibraz edildiği halde bu faturaların bır kısmının dikkate alınmadığı iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kısmen kabul edilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Asıl borçlu … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin vergi borçları nedeniyle, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 79. maddesi uyarınca, davacı adına düzenlenen … tarih ve … sayılı ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
İLGİLİ MEVZUAT:
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un “Haciz” başlıklı 62. maddesinin 1. fıkrasında; borçlunun, mal bildiriminde gösterilen veya tahsil dairesince tespit edilen borçlu veya üçüncü şahıslar elindeki menkul malları ile gayrimenkullerden, alacak ve haklarından amme alacağına yetecek miktarının tahsil dairesince haczolunacağı ifade edilmiş, aynı Kanun’un “Üçüncü şahıslardaki menkul malların, alacak ve hakların haczi” başlıklı 79. maddesinin 3. fıkrasında da; haciz bildirisi tebliğ edilen üçüncü şahsın, borcu olmadığı veya malın yedinde bulunmadığı veya haczin tebliğinden önce borcun ödendiği veya malın tüketildiği ya da kusuru olmaksızın telef olduğu veya alacağın, borçluya veya emrettiği yere verilmiş olduğu gibi bir iddiada ise durumu, haciz bildirisinin kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde tahsil dairesine yazılı olarak bildirmek zorunda olduğu, üçüncü şahsın süresinde itiraz etmemesi halinde, mal elinde ve borç zimmetinde sayılacağı ve hakkında bu Kanun hükümlerinin tatbik olunacağı, hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda metnine yer verilen madde hükümlerine göre amme borçlusunun üçüncü şahıslardaki alacakları üzerine haciz uygulanabilmesi için, amme borçlusunun üçüncü şahıs nezdinde alacağının bulunduğunu bildirmiş olması veya idarece borçlu şirketin bu şahıslardan alacağı olduğunun tespit edilmesi ve tespit edilen tutar için haciz konulması gerekmektedir.
… Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin 2018 dönemine ilişkin Bs formunda davacıya 194.915,00-TL tutarında teslimde bulunulduğunun bildirildiği, anılan şirketin ödenmeyen borçlarının tahsili amacıyla davacıya şirketin davacı nezdinde bulunan mal, hak ve alacaklarının haczedilmesine ilişkin 28/11/2019 tarihli yazı ve ekinde 24/11/2019 tarihli 194.915,00-TL’lik haciz bildirisinin 04/12/2019 tarihinde tebliğ edildiği, haciz bildirisine 7 gün içinde itiraz edilmemesi üzerine davalı idarece borç davacının zimmetinde sayılarak tahsili amacıyla dava konusu ödeme emrinin düzenlendiği, bu ödeme emrinin iptaline karar verilmesi istemiyle davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu olayda, her ne kadar davacı tarafından haciz bildirisinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde davalı idareye itirazda bulunulmamış ise de, davalı idarece davacının … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’ye borcu olduğuna ve borcun miktarına dair bir tespit yapılmadığı, salt anılan şirketin vermiş olduğu 2018 yılı Bs bildiriminden hareketle söz konusu şirketin davacıdan alacağı bulunduğu sonucuna varıldığı görülmüş olup, davacı tarafından anılan şirketle arasında sözleşme ilişkisi bulunduğunun ikrar edilip … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti. tarafından adına düzenlenen 02/03/2018 tarih ve 73552 sayılı 60.000,00-TL tutarında, 02/03/2018 tarih ve 73551 sayılı 60.000,00-TL tutarında, 16/03/2018 tarih ve 73615 sayılı 60.000,00-TL tutarında ve 27/03/2018 tarih ve 73649 sayılı 50.000,00-TL tutarında 4 adet faturanın dosyaya sunulduğu ve bahse konu şirkete haciz bildirisi tebliğinden önce toplam 120.000,00-TL ödeme yapıldığına ilişkin 02/03/2018 ve 16/03/2018 tarihli iki adet dekontun ibraz edildiği, ödemeye ilişkin başkaca herhangi bir belgenin dosyada bulunmadığı, dosyada bulunan 2017 yılına ilişkin iki adet dekontun ise, haciz bildirisinin, … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’nin 2018 Bs formunda davacıya yapıldığı belirtilen satışlar dolayısıyla tanzim edildiği anlaşıldığından uyuşmazlıkla ilgisinin bulunmadığı, bu halde davacının … Danışmanlık ve Ağ Pazarlama Tic. Ltd. Şti.’ye borcunun bulunmadığına ilişkin iddiasının ispat edilebilen kısmı dikkate alındığında dava konusu ödeme emrinin 120.000,00-TL’lik kısmında hukuka uyarlık, belirtilen tutarı aşan kısmında ise hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda dava konusu ödeme emrinin 120.000,00-TL’lik kısmı yönünden davanın kabulü yolunda verilen Vergi Mahkemesi kararına karşı davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunu kabul ederek Mahkeme kararını kaldırıp bu kısım yönünden davayı reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararının anılan kısmında hukuka uygunluk, ödeme emrinin 120.000,00-TL’yi aşan kısmı bakımından ise ödeme yapıldığı ve borcun bulunmadığına ilişkin iddianın yukarıda belirtildiği üzere ispat edilemediği gerekçesiyle, davanın kısmen reddi yolunda verilen Vergi Mahkemesi kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında ise sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
… Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ödeme emrinin 120.000,00TL’ye ilişkin kısmının BOZULMASINA, diğer kısmının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz isteminde bulunandan, …-TL maktu harç alınmasına,
4.Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 06/02/2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
