T.C. DANIŞTAY 9. Daire
Esas No: 2019/5535
Karar No: 2021/3365
Karar Tarihi: 27.05.2021
ÖDEME EMRİNİN İPTALİ İSTEMİ – MÜKELLEFÇE VERİLEN BİLGİ VE BELGELERDEN FARKLI OLARAK MUHASEBE KAYITLARINA AYKIRI BİÇİMDE KAYIT YAPILDIĞI – KARARIN BOZULMASI
ÖZET: Dava konusu ödeme emrinin dayanağını oluşturan … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporu ile davacı hakkında düzenlenen … tarih ve … sayılı Görüş ve Öneri Raporu’nda (SMMM Sorumluluk Raporu) davacının bu sorumluğunu doğuracak hususların açık ve somut bir şekilde ortaya konulamadığı, mükellefçe kendisine verilen bilgi ve belgelerden farklı olarak muhasebe kayıtlarına aykırı biçimde kayıt yaptığına veya kayıtları mali tablolara yansıtmadığına yönelik tespitlere yer verilmediği görüldüğünden, serbest muhasebeci mali müşavir olan davacı adına düzenlenen ödeme emirlerinin iptali gerekirken davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararına yönelik davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunu kabul ederek Mahkeme kararını kaldırıp, davayı reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmadığından karar bozulmuştur.
(3568 S. K. m. 2) (213 S. K. Mük. m. 227) (2577 S. K. m. 49)
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava Konusu İstem: Serbest muhasebeci mali müşavir olan davacı adına … Elektrik Elekpal ve Hafriyat Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin vergi borçlarının tahsili amacıyla müteselsil sorumlu sıfatıyla düzenlenen, … tarih ve … sayılı ve … tarih ve … sayılı ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, davacının müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulabilmesi için, şirket adına yapılan tarhiyatların, davacının düzenlediği beyannamelerin veya tasdik raporlarında yer alan bilgilerin, defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından kaynaklanması gerektiği, davalı idarece bu yönde yapılmış bir tespit bulunmadığı, sahte fatura düzenleyen mükellefin kazancını gizlediği görüşünden hareketle sorumlu tutulduğu dikkate alındığında dava konusu ödeme emirlerinde hukuka uyarlık görülmediği, ayrıca görevi, muhasebeciliğini yaptığı mükellefin defter ve belgelerini muhasebe kurallarına göre tutmak olup, karşıt inceleme yapmak, araştırmak, rapor hazırlamak gibi yetkileri bulunmayan davacının, gerekli araştırma ve incelemeyi yapmamaktan ve bu durumu vergi dairelerine bildirmemekten sorumlu tutulması yönünde yapılmış bir kanuni düzenleme bulunmadığı, 4 sıra no’lu Genel Tebliğin IV’üncü bölümünde yapılan düzenleme uyarınca sorumlu tutulması, vergi ve cezaların kanuniliği ilkesine de aykırı olacağı, diğer yandan muhasebecisi olduğu … Elek. Elekpal. Hafr. San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında hazırlanan vergi tekniği raporunda da, davacının sorumlu tutulduğu dönemlerde faaliyetine devam edip etmediğine ilişkin yoklama bulunmaması, muhtasar beyannamelerinden işçi çalıştırıldığının tespit edilmesi, ifadesine başvurulan …’nın 2007-2009 yılları arasında şirkette sigortalı olarak çalıştığını beyan etmesi, defterlerin tasdikli olması, beyannamelerin verilmesi, 2008 ve 2009 yıllarına ilişkin olarak matrah artırımında bulunulması, vergi borçlarının kısmen ödenmesi hususları birlikte değerlendirildiğinde, alışlarının sahte belge düzenleyen
firmalardan olmasının satışlarının da gerçek olmadığını göstermemesi karşısında, şirketin davacının sorumlu tutulduğu dönemlerde düzenlediği faturaların sahte olduğu somut olarak kanıtlanmadığı, davacının muhasebe hizmeti verdiği firmaca düzenlenen faturaların sahte olmadığı hususunun da Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 30/01/2018 tarih E:2016/9378, K:2018/259 sayılı kararıyla da ortaya konulduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, ödeme emirlerinin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi Kararının Özeti; Davacının muhasebe hizmeti verdiği … Elektrik Elekpal ve Hafr. Sanayi Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen vergi tekniği raporunda, kurum yetkilisinin şirketi kredi çekmek amacıyla devir aldıkları, davacının kendilerine defter ve belge vermediği, söz konusu şirketin ortak ve müdürlerinin incelemeye konu dönemlerde çok sık değiştiği, şirket ortaklarının şirketle pek alakadar olmadıkları, davacı aracılığıyla şirkete ortak oldukları, …’ın yönettiği şirketin ortak ve müdürü olan kişilerin … Elektrik Elekpal ve Harf. San. Ve Tic. Ltd. Şti. , … Elektrik Elektr. Bil. Malz. Tur. San. Ve Tic. Ltd. Şti., … Ağaç Ürünleri Paletçilik Amb. ve Haf. San. Ve Tic. Ltd. Şti., … Ağaç Paletçilik Elek. Malz. Ve Teks. San. Ve Tic. Ltd. Şti., … Züccaciye Pls Ür. Ev. Ger. Ve El Malz. San. Tic. Şti. ‘ninde ortak ve müdürleri olduğu, faaliyet konuları ile muhasebecilerinin ve adreslerinin aynı veya benzer mahalde olduğu, … hakkında sahte belge düzenlemekten dolayı vergi tekniği raporu bulunan … Elek. Elekt. İnş. Taah. Şti.’nin ortağı olduğu, …’ın komisyon karşılığı sahte fatura düzenleme işini meslek haline getirdiği, yapılan karşıt tespitlerde ve yasal kayıtlar üzerinde şirket müdürü ya da ortak olarak görülmemesine rağmen şirketin perde arkasında devamlı olarak ismi geçen …’ın gizli ve hakim ortak olduğu, davacının söz konusu şirketlerin ortak muhasebecisi olarak bu durumdan haberdar olduğu ve muhasebecilik faaliyetiyle bağdaşmayan eylemlerde bulunması nedeniyle sahte fatura düzenleme organizasyonunun bir parçası olarak suça iştirak ettikleri yönünden tespitlere yer verildiği, bu nedenlerle söz konusu şirketin perde arkasında devamlı olarak ismi geçen …’ın gizli ortak olduğunun açık olduğu, davacının da sahte fatura düzenleyicisi bu şirketlerin muhasebecisi olarak muhasebecilik faaliyetiyle bağdaşmayan eylemlerde bulunması nedeniyle sahte fatura düzenleme organizasyonunda bulunduğu sonucuna varıldığı, davacı adına müteselsil sorumlu sıfatıyla düzenlenen dava konusu ödeme emirlerinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulüne, vergi mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Muhasebe hizmeti verdiği … Elektrik Elekpal ve Hafr. Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin sahte belge düzenleme fiiline iştirak ettiğinden bahisle tarhedilen vergilere karşı açtığı tüm davaların retle sonuçlandığı ve kararların kesinleştiği, muhasebecilerin sorumluluğunun verdikleri beyannamelerin defter ve kayıtlarlarla uyumu ile sınırlı olduğu, haricen araştırma yetki ve görevleri bulunmadığı, kaldı ki sözkonusu firmanın da düzenlediği belgelerin sahte olmadığına karar verildiği, iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY:
Serbest muhasebeci mali müşavir olan davacı adına … Elektrik Elekpal ve Hafriyat Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin vergi borçlarının tahsili amacıyla müteselsil sorumlu sıfatıyla düzenlenen, … tarih ve … sayılı ve … tarih ve … sayılı ödeme emirlerinin iptali istemine ilişkindir.
İLGİLİ MEVZUAT:
3568 sayılı Serbest Muhasebecilik Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 2’nci maddesinde serbest muhasebeci mali müşavirlerin çalışma konularının; gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin, genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince defterlerini tutmak, bilanço, kar zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak, muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konularda müşavirlik yapmak, bu konularda belgelerine dayanılarak inceleme, tahlil, denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak olduğu ifade edilmiş, Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 17’nci maddesinde de serbest muhasebecilerin çalışma konularının, gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin; genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince defterlerini tutmak, bilanço, kar-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak olduğu belirtilmiş, bu yetkilerin kullanılmasından doğan mali sorumluluklar ise 4008 sayılı Kanunla Vergi Usul Kanununa eklenen mükerrer 227’nci madde ile düzenlenerek, beyannameyi imzalayan meslek mensupları, imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, ceza ve gecikme faizinden mükelleflerle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare Mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Yukarıda anılan hükümler uyarınca, serbest muhasebecilerin müşterek ve müteselsil sorumluluğundan söz edilebilmesi için çalışma konuları içinde yaptığı ve yapması gereken işler dolayısıyla, imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmaması ve bunun neticesinde vergi kaybı meydana gelmiş olması gerekmektedir.
Dava konusu ödeme emrinin dayanağını oluşturan … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporu ile davacı hakkında düzenlenen … tarih ve … sayılı Görüş ve Öneri Raporu’nda (SMMM Sorumluluk Raporu) davacının bu sorumluğunu doğuracak hususların açık ve somut bir şekilde ortaya konulamadığı, mükellefçe kendisine verilen bilgi ve belgelerden farklı olarak muhasebe kayıtlarına aykırı biçimde kayıt yaptığına veya kayıtları mali tablolara yansıtmadığına yönelik tespitlere yer verilmediği görüldüğünden, serbest muhasebeci mali müşavir olan davacı adına düzenlenen ödeme emirlerinin iptali gerekirken davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararına yönelik davalı idare tarafından yapılan istinaf başvurusunu kabul ederek Mahkeme kararını kaldırıp, davayı reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacının vergi borçlarından dolayı müteselsil sorumlu olduğu belirtilen … Elektrik Elekpal ve Hafriyat Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nden alınan faturalar nedeniyle yapılan tarihyatların kaldırılması istemiyle açılan davaların asıl borçlu şirketin düzenlediği faturaların sahte olmadığı gerekçesiyle kabulüne karar verilmiş ve bu kararlar Dairemizin temyiz ve karar düzeltme incelemesinden geçerek kesinleşmiştir.
KARAR SONUCU: Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesi Dairesine gönderilmesine, 27.05.2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi. (¤¤)
