Matrah Artırım Taksidinin Zamanında Ödenmemesi
Danıştay Karar Özeti:
7143 sayılı Kanun kapsamında matrah artırımı yaparak ödeme kolaylıklarından yararlanan davacı şirketin, ödemelerin ilk dört taksitini süresinde yapmasına rağmen son iki taksiti ödemediği gerekçesiyle matrah artırımı hakkı kaldırılmış ve vergi incelemesine tabi tutulmuştur.
Danıştay, davacının ödeme iradesini açıkça ortaya koyduğu ve yapılan düzenlemelerin amacının mükelleflerin borçlarını ödeme sürecini kolaylaştırmak olduğunu belirterek, son iki taksitin ödenmemesi durumunda matrah artırımı hakkının kaybedileceğine ilişkin açık bir bildirim yapılmadığını vurgulamıştır.
Bu nedenle, matrah artırımı hakkının kaldırılarak vergi incelemesi yapılmasının ve buna dayanarak vergi ziyaı cezalı tarhiyat uygulanmasının hukuka uygun olmadığı kanaatine varmış, Bölge İdare Mahkemesi’nin davacının talebini reddeden kararını hukuka aykırı bulmuştur.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2023/4234
Karar No : 2024/3228
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Demir Çelik Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı-BURSA
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, sahte fatura kullanmak suretiyle dönem karını azalttığı yolunda düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak re’sen tarh edilen 2016 yılı kurumlar vergisi ile kesilen üç kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararıyla; davacının ilgili dönemde fatura aldığı … İnşaat Turizm Sanayi ve Tic. Ltd Şti. hakkında düzenlenen vergi tekniği raporu ile davacı hakkındaki vergi inceleme raporunda yer alan tespitlerin değerlendirilmesinden düzenlenen faturaların gerçek bir mal ve hizmet teslimine dayanmayan sahte faturalar olduğu anlaşıldığından dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: İdarece detaylı inceleme, araştırma ve karşıt inceleme yapılmaksızın sadece vergi tekniği raporu dikkate alınmak suretiyle cezalı tarhiyatın gerçekleştirildiği, davalı iddialarının gerçeği yansıtmadığı, sahte belge kullanıldığı hususunun somut olarak ortaya konulamadığı, fatura alınan mükellef hakkındaki raporda faaliyetin olmadığına yönelik olarak somut ve açık tespitlere yer verilmediği, alımların gerçek bir ticari ilişkiye dayandığı, 7143 sayılı Kanun kapsamında matrah artırımı yapıldığı, ilk dört taksitin süresinde ödendiği iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’ÜN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Davacı adına, sahte fatura kullanmak suretiyle dönem karını azalttığı yolunda düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak re’sen tarh edilen 2016 yılı kurumlar vergisi ile kesilen üç kat vergi ziyaı cezasının kaldırılması istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun’un Matrah ve vergi artırımı başlıklı 5. maddesinin 1. fıkrasında; gelir ve kurumlar vergisi, 2. fıkrasında; gelir (stopaj) veya kurumlar (stopaj) vergisi, 3. fıkrasında; katma değer vergisi matrahlarının fıkralarda belirlenen şartlar dahilinde artırılarak belirlenen süre ve şekilde ödenmesi halinde artırımda bulunulan yıllar için ilgili vergi türleri yönünden vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacağı hususu kurala bağlanmış; 9. maddenin 6. fıkrasında; Bu Kanuna göre ödenmesi gereken taksitlerin ilk ikisinin süresinde ve tam ödenmesi koşuluyla, kalan taksitlerden; bir takvim yılında iki veya daha az taksitin, süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde, ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarlarının son taksiti (peşin ödeme seçeneğinin tercih edilmesi hâlinde ilk taksiti) izleyen ayın sonuna kadar, gecikilen her ay ve kesri için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi şartıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanılır. İlk iki taksitin süresinde tam ödenmemesi ya da süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen diğer taksitlerin belirtilen şekilde de ödenmemesi veya bir takvim yılında ikiden fazla taksitin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hâlinde matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla bu Kanun hükümlerinden yararlanma hakkı kaybedilir. Bu hüküm her bir madde ve alacaklı idareler açısından taksitlendirilen alacaklar için ayrı ayrı uygulanır. düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, 7143 sayılı Kanun uyarınca matrah artırımında bulunan davacı şirket hakkında vergi incelemesi sonucunda düzenlenen 22/10/2019 tarih ve 2019-A-6522/7 sayılı vergi inceleme raporunda; davacının kullandığı bir kısım faturanın sahte olduğu, 7143 sayılı Kanundan 2016 yılı kurumlar vergisi ve katma değer vergisi matrahını arttırmak sureti ile yararlandığı, artırım konusu ödemelerini altı taksite bağladığı, ilk dört taksiti ödediği, 5. ve 6. taksiti rapor tarihi itibarıyla ödemediği, bu haliyle ödeme şartlarının ihlal edildiği, kalan iki taksiti ödese dahi matrah artırım hükümlerinden faydalanma hakkının bulunmadığı tespitlerine yer verilmiştir.
7143 sayılı Kanun’da yapılan düzenlemeler ile, mükelleflerin geçmiş yıllara ilişkin vergisel iş ve işlemleri için bir takım kolaylıklar sağlanması, mükelleflerin gerek yapılandırma gerekse de matrah artırımı yoluyla, çeşitli nedenlerle ödemediği ya da eksik beyan ettiği vergi borçlarını ödemelerinin önünü açmak ve matrah/ vergi artırılan yıllarla ilgili oluşabilecek vergi cezalarından korunması amaçlanmıştır. Tecil dosyasına ilişkin ilk dört taksiti ödeyen davacı tarafından borcu ödeme yönünde ortaya çıkan iradesi nazara alınarak ödenmeyen taksitten haberdar olup olmadığı, değilse bu taksiti Kanunda belirtilen tarihte ödemediği taktirde matrah/vergi artırımının kaldırılacağı yönünde davacıya bildirimde bulunulmadığı, yapılan ödemelerin sonraki tarihli vergi inceleme raporunda dikkate alınmadığı hususları ile Kanunda yapılan düzenlemelerin amacı birlikte değerlendirildiğinde, ilk dört taksiti süresinde ödediği görülen ve borcu ödeme iradesini açıkça ortaya koyduğu anlaşılan davacı adına, taksitlerden bir kısmını Kanunda belirtilen sürede ödemediğinden bahisle matrah/vergi artırımının kaldırılarak vergi incelemesi yoluna gidilmesinde ve inceleme sonucuna göre tarh edilen vergi ziyaı cezalı kurumlar vergisinde hukuka uygunluk bulunmadığından davayı reddeden vergi mahkemesi kararına yönelik davacının istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
Davacının temyiz isteminin kabulüne,
… Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 30/05/2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
