İçerik Başlıkları
Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimi
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), G20 ve Avrupa Birliği (AB) tarafından vergi kayıplarını azaltmak ve vergi şeffaflığını artırmak amacıyla başlatılan çalışmalar, “Vergi Konularında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Sözleşmesi”ni ortaya çıkarmıştır. 2011 yılında Türkiye tarafından da imzalanan bu sözleşme, kanunlaştırma ve onay süreçlerinin tamamlanmasıyla 2018 yılında yürürlüğe girmiştir.
Bu sözleşmenin uygulama alanına giren önemli bir anlaşma, “Finansal Hesap Bilgilerinin Otomatik Değişimine İlişkin Çok Taraflı Yetkili Makam Anlaşması”dır. Bu anlaşma, 2017 yılında Türkiye tarafından imzalanmış ve 2019 yılında onaylanmıştır. 120 ülkenin taraf olduğu bu anlaşma kapsamında, taraf ülkeler birbirlerinin mukimlerine ait finansal hesap bilgilerini toplamakta ve her yıl otomatik olarak paylaşmaktadır. Örneğin, Norveç’te yerleşik olan bir kişinin Türkiye’deki banka hesap bilgileri Norveç’le paylaşılmak zorundadır.
Hangi Bilgiler Otomatik Paylaşım Kapsamındadır?
Anlaşma gereği mevduat, saklama ve yatırım kuruluşları ile belirli sigorta şirketleri nezdindeki hesaplar otomatik bilgi değişimi kapsamında yer alır. Bu hesaplar arasında:
- Mevduat hesapları,
- Saklama hesapları,
- Ortaklık ve borç ilişkisi menfaatleri,
- Nakdi değer sigorta sözleşmeleri,
- Düzenli ödeme sözleşmeleri gibi finansal hesap türleri bulunur.
Paylaşılan bilgiler ise şunları içerir:
- Hesap sahibinin adı, soyadı, adresi, yerleşik olduğu ülke ve vergi kimlik numarası,
- Doğum yeri ve tarihi,
- Hesap numarası,
- Yıl sonu hesap bakiyesi ya da değeri,
- Hesaba yıl içinde ödenen faiz, temettü ve diğer gelirler.
Ancak gayrimenkul ve taşıt bilgileri bu otomatik bilgi paylaşımının dışında tutulmuştur.
Türkiye’nin Bu Düzenlemeye Dahil Olmasının Sebebi Nedir?
OECD ve G20 üyesi olan Türkiye, 2013 yılında alınan kararlar doğrultusunda vergi şeffaflığını artırmayı ve vergi kaçaklarını azaltmayı amaçlayan uluslararası yükümlülüklere uymak zorundaydı. Ayrıca, AB ile olan ticaret ilişkilerimiz ve AB’nin bu düzenlemeye katılmayan ülkeleri “vergi konularında işbirliği yapmayan ülkeler” listesine alması, Türkiye’nin bu düzenlemeye katılımını daha da zorunlu hale getirmiştir.
Bu listede yer almak, ülkelerin dış ticaretini ve yatırımlarını olumsuz etkileyebilir ve AB fonlarından yararlanma imkanını kısıtlayabilir. Örneğin, 2023 yılı itibarıyla listede Amerikan Samoa’sı, Anguilla, Bahamalar, Fiji gibi ülkeler yer almaktadır.
Türkiye Otomatik Bilgi Paylaşımına Ne Zaman Başladı?
Anlaşma çerçevesinde, 2017 yılında bazı ülkeler ilk bilgi değişimine başlamıştır. 2020 yılı itibarıyla 100’den fazla ülke, bu anlaşma veya ikili düzenlemeler çerçevesinde bilgi paylaşımına başlamıştır. Türkiye ise gerekli idari ve yasal hazırlıkları tamamlamak ve vatandaşlarını bilgilendirmek amacıyla bu süreci daha ileri bir tarihe ertelemeyi tercih etmiştir.
Türkiye’nin ilk otomatik bilgi değişimi 2018 yılında Norveç ve Letonya ile başlamış ve 2019 yılına ait bilgilerle her yıl düzenli olarak devam etmektedir. Karşılıklı bilgi paylaşımı, her yılın Eylül ayı sonuna kadar tamamlanmaktadır.
Sonuç
Vergi şeffaflığı ve vergi kaçağını önlemeye yönelik bu düzenlemeler, küresel vergi uyumu açısından büyük önem taşımaktadır. Türkiye de uluslararası yükümlülüklerine uyum sağlayarak bu sisteme entegre olmuş ve düzenli bilgi değişim süreçlerini başlatmıştır. Otomatik paylaşılan bilgiler neticesinde beyan edilmeyen gelirler üzerinden vergi tarhiyatı yapılabilmektedir.
