İlköğretim Okulu Damga Vergisi İadesi
222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 78. maddesinin (a) bendi kapsamına giren “yapım, tadil, esaslı onarım gibi işler” anılan Kanunun 83. maddesi hükmü uyarınca her türlü resim ve vergiden muaf tutulmuştur.
Ayrıca, Kanunun 83. maddesinde vergi muafiyetinin münhasıran sadece İdareye ait olacağına, yüklenici firmaya ait olamayacağına dair bir hüküm de mevcut değildir. Aksine anılan Kanun maddesi ile sadece gelir ve giderlerin muafiyetinden bahsedilmiş ve bunlara bağlı bilumum işlemler de muafiyetin kapsamına alınmıştır. Anılan Kanun maddesi hükmü gereğince, taraflara bakılmaksızın yapılan işlemlerin vergi ve resimden muaf tutulmasını gerektirmektedir.
Konuyla ilgili 488 sayılı Damga Vergisi Kanunun özel kanunlarla konulan damga resmi muafiyetine müteallik hükümlerinin kaldırılmasını öngören 31. maddesinde de 222 Sayılı Kanun hariç tutulmuş olduğundan söz konusu muafiyet hükmü de halen yürürlüktedir. Bu nedenle, 222 Sayılı Kanun hükümlerine istinaden yaptırılan inşaatlarla ilgili olarak düzenlenen ihale kararlarının, sözleşmelerin ve müteahhide yapılacak istihkak ödemelerinde düzenlenen makbuzların damga vergisinden muaf tutulması gerekmektedir. Zira, her iki aşamada (İhale, Sözleşme-Hakediş Ödemeleri) da gider yönünden hiçbir fark yoktur.
222 sayılı Kanun’un 83. maddesinde ilköğretimin belli edilen gelir ve giderleri için muafiyet öngörülürken, gelir ve gider doğurucu işlemlerin tarafları yönünden “açık” bir sınırlama getirilmediği gibi özellikle damga vergisi yönünden, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği yolundaki 3. maddesi hükmü karşısında, bu muafiyetin yalnızca ilköğretimin vergi mükellefiyetini gerektirecek hallere özgülendiğine ilişkin kabulün, vergi kanunlarının yorumlanması hususunda ana kural olan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun, “vergi kanunlarının lafzı ve ruhu ile hüküm ifade edeceği; ancak lafzın açık olmadığı hallerde vergi kanunlarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin kanunun yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı gözönünde tutularak yorum yapılacağı” yönündeki 3/A maddesine de aykırı, daraltıcı bir yorum olacağı açıktır.
Bu durumda, ilköğretim okulu yapım işi nedeniyle gerçekleştirilen giderlerin, 222 sayılı Kanun’un 78. maddesi kapsamında sayılan giderlerden olduğu ve yine aynı Kanun’un 83. maddesi uyarınca damga vergisinden istisna olduğunun kabulü gerekmektedir. Aksi halde 213 sayılı Kanun’un 118. maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde yer alan “mevzuda hata” olarak değerlendirilebilecek vergilendirme hatasından bahsedilebilir. Konuyla ilgili olarak güncel yargı kararlarında da bu durum açıkça belirtilmektedir.
İlköğretim Okulu Damga Vergisi İadesi Yargı Kararları
İstanbul Bölge İdare Mahkemesi’nin (İstanbul 5. Vergi Dava Dairesi) 04.03.2020 tarih ve E. 2019/5392, K. 2020/1898 sayılı kararı, Danıştay 9. Daire’nin 22.06.2021 tarih ve E. 2020/6147, K. 2021/3800 sayılı kararı ve Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’nun 23.06.2021 tarih ve E. 2020/1677, K. 2021/1005 sayılı kararı, belirtilen hususa emsal olarak gösterilebilir.
İlköğretim Okulu Damga Vergisi İadesi Danıştay Kararı
T.C. Danıştay 9.DAİRE Esas:2023-998 Karar:2023-3927 Karar Tarihi:25.10.2023
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü-…
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1-…
2-…Mühendislik Yapı San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından ihalesi gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı İzmir ili Bayraklı İlçesi 1 Adet Derslikli Okul (… İlkokulu) … Mahallesi (…Ortaokul ve … İlkokulu) 1’er Adet 16 Derslikli Okul ile Altyapı ve Çevre Düzenlemesi İnşaatı Yapım İşi uhdesinde kalan davacı ortaklık tarafından anılan iş nedeniyle ödenen ihale kararı ve sözleşme damga vergisinin tecil faiziyle iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacı ortaklık tarafından üstlenilen ihtilafa konu eğitim yapıları yapım işine ilişkin olarak düzenlenen sözleşme ve ihale kararlarının, 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun 83. maddesi kapsamında damga vergisinden muaf tutulduğu, 78. maddesinde belirtilen ilköğretim giderleri içerisinde yer aldığı, dolayısıyla iş bu ödemelerin yine 222 sayılı Kanunun 83. maddesi kapsamında damga vergisinden muaf tutulması gerektiğinin anlaşılması karşısında yapılan damga vergisi tevkifatında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığından dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı; 213 sayılı Kanunun 112. maddesinin 4 numaralı fıkrası uyarınca, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra fazla veya yersiz olarak tahsil edilen vergilerin tecil faiziyle iadesi gerektiği, bu durumda tahsili hukuka aykırı bulunan ve düzeltme fişinin mükellefe tebliğ edildiği tarihe kadar geçen süre içinde kullanımından mahrum kalınan tutarın 6183 sayılı Kanuna göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanan faiz ile birlikte iadesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne, dava konusu işlemin iptali ile ödenen tutarın tahsil tarihinden itibaren işleyecek tecil faiziyle birlikte davacıya iadesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı ortaklığın ihale sebebiyle ödediği damga vergisi ödemesinin yasal düzenlemelerin gereği olduğu iddiasıyla kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 50. maddesi uyarınca, onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 25/10/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.
