Vergi Ziyaı Cezası

Vergi Ziyaı Cezası

Vergi ödevinin yerine getirilmesindeki bazı hata veya noksanlıklar için diğer cezalar ile birlikte vergi ziyaı cezası öngörülmüştür.  Bu yazıda vergi ziyaı cezasının nedenleri ve hukuki sonuçlarına değinilecektir. 

Vergi Ziyaı Nedir

“Vergi ziyaı” Vergi Usul Kanunu’nun 341. maddesinde şu şekilde tanımlanmıştır:

“Vergi ziyaı, mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesini veya eksik tahakkuk ettirilmesini ifade eder.”

Şahsi, medeni haller veya aile durumu hakkında gerçeğe aykırı beyanlar ile veya sair suretlerle verginin noksan tahakkuk ettirilmesine veya haksız yere geri verilmesine sebebiyet vermek de vergi ziyaı hükmündedir.

Yukarıdaki fıkralarda yazılı hallerde verginin sonradan tahakkuk ettirilmesi veya tamamlanması veyahut haksız iadenin geri alınması ceza uygulanmasına mani teşkil etmez.”

Vergi Ziyaı Cezası Nedir

Vergi ziyaı suçu ve cezası ise Vergi Usul Kanunu’nun 344. maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde düzenlemesi aşağıdaki gibidir:

“Vergi ziyaı suçu, mükellef veya sorumlu tarafından 341. maddede yazılı hallerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesidir.

Vergi ziyaı suçu işleyenlere vergi ziyaı cezası kesilir ve bu ceza ziyaa uğratılan verginin bir katına, bu verginin kendi Kanunu’nda belirtilen normal vade tarihinden cezaya ilişkin ihbarnamenin düzenlendiği tarihe kadar geçen süre için, bu Kanunun 112. maddesine göre ziyaa uğratılan vergi tutarı üzerinden hesaplanan gecikme faizinin yarısının eklenmesi suretiyle bulunur.”

Vergi ziyaına 359. maddede yazılı fiillerle sebebiyet verilmesi halinde bu ceza üç kat, bu fiillere iştirak edenlere ise bir kat olarak uygulanır.

Vergi incelemesine başlanılmasından veya takdir komisyonuna sevk edilmesinden sonra verilenler hariç olmak üzere, kanuni süresi geçtikten sonra verilen vergi beyannameleri için bu madde uyarınca kesilecek ceza yüzde elli oranında uygulanır.”

Vergi Ziyaı Cezası Neden Kesilir

Yukarıdaki hükümlerden anlaşıldığı üzere aşağıdaki hallerden bir veya birkaçının varlığı halinde vergi ziyaı gerçekleşmiş olur.

1- Verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi,

2- Verginin eksik tahakkuk ettirilmesi,

3- Verginin eksik tahakkuk ettirilmesine neden olunması,

4- Verginin haksız yere geri verilmesine neden olunması.

Mükellef veya vergi sorumlusu bu hallerden birisi ile vergi ziyaına sebep olduğunda vergi ziyaı cezasının uygulanması söz konusu olacaktır.

Vergi Ziyaı Cezası Hesaplama

Vergi ziyaı cezası aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır:

Vergi Ziyaı Cezası = Ziyaa Uğratılan Vergi 

Eğer vergi ziyaına Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesindeki fiiller işlenerek sebebiyet verilmişse ceza tutarı 3 katı olarak dikkate alınacaktır. Bu halde hesaplama aşağıdaki gibidir:

Vergi Ziyaı Cezası= 3 x (Ziyaa Uğratılan Vergi)

Kaçakçılığa iştirak durumunda ise vergi ziyaı cezası arttırılmadan bir kat olarak uygulanacaktır.

Takdir Komisyonu Kararı veya Vergi İnceleme Raporu Üzerine Kesilecek Ceza

Vergi Usul Kanunu’na göre, vergi ziyaı cezası bünyesinde yer alan gecikme faizi verginin kendi Kanunu’nda belirtilen normal vade tarihinden cezaya ilişkin ihbarnamenin düzenlendiği tarihe kadar geçen süre için hesaplanacaktır. Ancak ihbarname düzenlenmesindeki gecikme nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezasının artmasının mükellef aleyhine bir sonuç doğurmaması için 280 No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile takdir komisyonu kararı veya vergi inceleme raporuna dayanılarak kesilecek cezalarda “ihbarname düzenlenme tarihinin” değil “takdir komisyonu kararının veya inceleme raporunun vergi dairesi kayıtlarına girdiği tarihin” esas alınması benimsenmiştir.

Vergi Ziyaı Cezası Kesme Yetkisi

Vergi cezaları vergi bakımından mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi tarafından kesilir (VUK-m365). Diğer idari makamların vergi ziyaı cezası kesme yetkileri yoktur. Danıştay’a göre verginin tarh, tahakkuk ve tahsiline yetkili olan idare vergi cezasını kesmeye yetkili bulunmaktadır. Bir vergi yükümlüsünün vergi ziyaı gerektiren eylemine iştirakin varlığı halinde, iştirak eden fail adına ceza kesmeye yetkili daire, eylemine iştirak edilen vergi yükümlüsünün bağlı bulunduğu vergi dairesidir.

Vergi Ziyaı Cezası Oranları

1 Kat Vergi Ziyaı Cezası

VUK’nun344.maddesi uyarınca, 341.maddede yazılı hallerde vergi ziyaına sebebiyet verildiği takdirde, mükellef ve sorumlu hakkında ziyaa uğratılan verginin bir katı tutarında vergi ziyaı cezası
kesilir. Kuşkusuz hesaplanan vergi ziyaı cezasından başka kayba uğratılan vergi borcu aslı da ayrıca failden alınmalıdır. Burada görüldüğü gibi, vergi ziyaı cezası ile vergi ziyaı miktarı arasında doğrudan doğruya bir ilişki söz konusudur. Vergi ziyaı cezasının hesaplanması için vergi ziyaı miktarının belli olması gerekir. Bu miktar verginin beyan esasına, mahsup veya indirimlere tabi olup olmamasına göre değiştiği için cezaya alınacak vergi miktarının saptanmasında da bunların göz önünde bulundurulması gerekir.

3 Kat Vergi Ziyaı Cezası

Vergi Ziyaına 359.maddede yazılan fiillerle sebebiyet verilmesi halinde, bu ceza üç kat bu fiillerle iştirak edenlere ise bir kat olarak uygulanır(VUK m344). Vergi ziyaı cezasının verginin kaç katı üzerinden kesileceğinin, eylemin niteliğine göre belirlenmesi gerekir. Bunun içinde öncelikle vergi kaybına yol açan eylemin VUK’nun 359.maddesinde öngörülen eylemlerden olup olmadığına göre belirlenmesi gerekir. Örneğin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlemek, kullanmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmiş ise ceza üç kat kesilecektir.

Vergi Ziyaı Cezası Uzlaşma

Tek kat vergi ziyaı cezası için tarhiyat öncesi ve tarhiyat sonrası uzlaşma yapılabilmesi mümkündür. Ancak vergi ziyaına 359´uncu maddede yazılı fiillerle sebebiyet verilirse vergi ziyaı cezası üç kat uygulanırsa, bu cezalar uzlaşma kapsamına girmeyecektir. Dolayısıyla ceza kesilen tarhiyata neden olan fiilin VUK’un 359’uncu maddede yazılı fiillerden biri olması halinde uzlaşma yapılamayacaktır.

Vergi Ziyaı Cezasında Pişmanlık

Vergi ziyaının gerçekleştiği hallerde verginin sonradan tahakkuk ettirilmesi veya tamamlanması veyahut haksız iadenin geri alınması ceza uygulanmasına engel oluşturmaz (VUK m341/3). Ancak, pişmanlık hükümlerine göre hareket edilmişse sonradan yapılan tahakkuk ceza uygulamasına yol açmayacaktır. Başka bir deyişle ceza kesilmemesi için VUK’nun 371.maddesinde öngörülen koşulların gerçekleşmiş bulunması gerekmektedir.

VUK’nun 371.maddesi uyarınca “Beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükellefler bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber vermesi halinde, belirtilen kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezası kesilmez”.

Buna göre pişmanlık kurumu beyan üzerine tarh ve tahakkuk ettirilen vergiler için geçerli bulunmaktadır. Ancak VUK’nun 371.maddesinin son fıkrası pişmanlık hükümlerinin emlak vergisi ile ilgili olarak uygulanmayacağını belirtmektedir.

Vergi Ziyaı Cezası Tekerrür

Vergi, suç ve cezalarında tekerrür VUK’nun 339.maddesinde düzenleme konusu yapılmıştır. Yapılan bu düzenlemeye göre; vergi ziyaına sebebiyet vermekten veya usulsüzlükten dolayı ceza kesilen ve cezası kesinleşenlere, cezanın kesinleştiği tarihi takip eden yılın başından başlamak üzere vergi ziyaında beş yıl içinde tekrar ceza kesilmesi durumunda vergi ziyaı cezası yüzde elli, usulsüzlük cezası yüzde yirmi beş oranında arttırılmak suretiyle uygulanır

Danıştay’a göre; VUK’nun 339.maddesi uyarınca tekerrür hükümleri uygulanabilmesi için tekerrür hükmüne esas alınacak sonraki eylemin, ilk eylem için kesilen cezanın kesinleşme tarihini takip eden yılbaşından sonra gerçekleşmiş olması gerekir. (Danıştay 4.Dairenin 22.02.2011 tarih ve E:2009/6033, K:2011/867 sayılı Kararı)

Vergi Ziyaı Cezası Zamanaşımı

Vergi ziyaı cezasında, cezanın bağlı olduğu vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın birinci gününden başlayarak beş yıl geçmesi halinde vergi ziyaı cezası kesilemez.

Vergi Ziyaı Cezası İptali

Vergi ziyaı cezasının iptali, vergi dairesiyle uzlaşma yoluyla ve vergi mahkemesinde açılacak dava sonucunda söz konusu olabilir. Konuyla ilgili uzman vergi avukatından hukuki yardım alınması tavsiye edilir.

Vergi Ziyaı Cezası İptali Dava Dilekçesi

… VERGİ MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA

DAVACI :

TC KİMLİK NUMARASI :

MÜKELLEF HESAP NO :

ADRES :

VEKİLİ :
(
Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin )
ADRES :
(
Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin )
DAVALI :

ADRESİ :

KONU :
Müvekkilimiz adına haksız olarak engelli istisnasından yararlanılmak suretiyle otomobil alındığından bahisle adına ….dönemleri için tarh edilen vergi ziyaı cezalı motorlu taşıtlar vergisinin iptali istemini içerir dilekçemizdir.

VERGİ VE CEZANIN
TÜRÜ :

YIL :
MİKTAR : …

TEBLİĞ EDİLEN
İHBARNAMENİN
TARİHİ VE
NUMARASI            : …/…/…

AÇIKLAMALAR :

1-)Müvekkilimiz … Devlet Hastanesinin …/…/…. Tarih ve …. Sayılı sağlık kurulu raporuna göre sakatlık derecesinin %… oranında olduğu tespit edilmiştir. (EK-1)
2-)Müvekkilimiz evde bakım hizmetlerinden faydalanmak adına …/…/….Tarihinde … Devlet Hastanesinden …. Sayılı yeni bir sağlık kurulu raporu almıştır. Aynı kurum tarafından düzenlenen …/…/…. Tarihli raporda ise müvekkilimizin sakatlık derecesi oranının %… olarak belirlenmiştir. (EK-2)
3-)Müvekkilimiz …/…/…. Tarihinde kendi adına …plakalı otomobili iktisap etmiş olup müvekkilimiz %… oranında zihinsel engelli olduğunu …/…/…. Tarih ve …. Sayılı sağlık kurulu raporuyla belgelendirmesi üzerine otomobillerin engelliler tarafından ilk iktisabında tanınan özel tüketim vergisi istisnasından yararlanmıştır.
4-)Müvekkilimizin özrü durumunun davalı idare tarafından araştırılması neticesinde otomobilin iktisap edildiği tarihte müvekkilimizin engel durumunun %… oranında olduğu halde engel durumunu %… oranında gösteren eski tarihli raporun ibrazıyla otomobillerin engelliler tarafından ilk iktisabında tanınan özel tüketim vergisi istisnasından haksız olarak yararlandığı ve özel tüketim vergisi katma değer vergisi matrahına dahil olduğundan özel tüketim vergisi istisnasından haksız yararlanmak suretiyle aynı zamanda katma değer vergisi kaybına da sebebiyet verildiğinden bahisle, … plakalı otomobilin …/…/…. İlk iktisabı sırasında alınmayan özel tüketim vergisi üzerinden hesaplanması gereken katma değer vergisinin vergi ziyaı cezalı olarak müvekkilimiz adına tarh edilmiştir. (EK-3)
5-)Belirtmek gerekir ki müvekkilimizin engellilik oranının %… olarak belirlendiği …tarihli sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresine ilişkin bir sınırlama getirilmemiş olduğu açıktır. Bu nedenle müvekkilimizin engelinin süreklilik taşıdığı ortadadır. Ayrıca müvekkilimizin engellilik oranının %… olarak belirlendiği …yılı sağlık kurulu raporunun talep üzerine müvekkilimizin annesinin bakıcı maaşı alabilmesi için düzenlendiği tamamen gerçeği yansıtmaktadır. Söz konusu her iki sağlık raporu da tamamen gerçeği yansıtmakta olup davalı tarafından da ilgili sağlık raporlarının sahteliğine ilişkin herhangi bir iddiada da bulunulmamıştır.
6-)Yukarıda açıkladığımız nedenlerle …plakalı otomobilin müvekkilimiz adına kayıt edildiği tarih itibariyle istisnadan yararlanmak için kanunda aranılan %… oranındaki sakatlık derecesi şartını taşıdığı ortada olup, müvekkilimiz adına tarh edilen vergi ziyaı cezalı motorlu taşıtlar vergisinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. İş bu nedenle ilgili dava konusu vergi ziyaı cezalı motorlu taşıtlar vergisinin kaldırılması için mahkemenize başvurmak zorunluluğu doğmuştur.

HUKUKİ NEDENLER :
213 S. K. m. 3/b, 3065 S. K. m. 20, 24

HUKUKİ DELİLLER :

1-)… Devlet Hastanesinin …/…/…. Tarih ve …. Sayılı sağlık kurulu raporu2-)
…/…/….Tarihinde … Devlet Hastanesinin …. Sayılı sağlık kurulu raporu3-)
vergi ziyaı cezalı motorlu taşıtlar vergisine ilişkin evraklar4-)
Bilirkişi incelemesi

SONUÇ VE İSTEM :
Yukarıda açıklanan nedenlerledavalı idare tarafından tarh edilen vergi ziyaı cezalı motorlu taşıtlar vergisinin kaldırılmasına,fazla alınan verginin iadesine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini saygıyla müvekkilimiz adına arz ve talep ederim. …/…/…
Davacı vekili
Av.

EKLER:
1-)… Devlet Hastanesinin …/…/…. Tarih ve …. Sayılı sağlık kurulu raporu2-)
…/…/….Tarihinde … Devlet Hastanesinin …. Sayılı sağlık kurulu raporu3-)
vergi ziyaı cezalı motorlu taşıtlar vergisine ilişkin evraklar4-)
Onaylı vekaletname örneği